మనదేశంలో ఆర్కుట్‌కు 160లక్షల మంది, ఫేస్‌బుక్‌కు 80లక్షల మంది, ట్విట్టర్‌కు 14లక్షల మంది వినియోగదారులున్నట్లు విశ్లేషకులు చెపుతున్నారు.
సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ అంటే...
ఒక్కమాటలో చెప్పాలంటే ఒకే రకమైన అభిరుచి, అభిప్రాయం, భావనలు కలిగినవారు లేదా ఒకే రంగానికి చెదినవారిని ఏకంచేసి, ఒకరి ఆలోచనలను, అభిప్రాయాలను ఇంటర్నెట్‌లో పంచుకోగలిగిన ఒక సౌలభ్యంగా దీన్ని చెప్పవచ్చు. జనాలను ఒకరితో ఒకరు అనుసంథానం చెయ్యడమే వీటి పని. ఇలాంటి స్థితిని చక్కగా ఉపయోగించుకోవడానికి పుంఖాను పుంఖాలుగా సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ సైట్లు పుట్టుకొచ్చాయి. వీటిలో కొన్ని ప్రముఖ సైట్లు, అవి అందిస్తున్న సదుపాయాలను తెలుసుకుందాం :
ఆర్కుట్‌ :
సుప్రసిద్ధ గూగుల్‌ సెర్చింజన్‌కు చెందిన ఆర్కుట్‌ గురించి తెలియనివారు వుండంటే అతిశయోక్తి కాదేమో. వయస్సుతో తారతమ్యం లేకుండా అందరికీ ఇందులో అకౌంటు వుంటోంది. జిమెయిల్‌ ఎకౌంట్‌ ప్రతి ఒక్కరూ ఆటోమ్యాటిక్‌గా అదే ఎకౌంట్‌తో దీనిలో లాగిన్‌ కావచ్చు. ఇందులో ఎంతోమంది ప్రతినిత్యం స్క్రాప్స్‌ చేస్తూనే వుంటారు. ఎప్పుడో చిన్నప్పుడు తమతో చదువుకున్న స్నేహితులను కూడా దీని ద్వారా కలుసుకుంటూనే వున్నారు. నలుగురు స్నేహితులు ఒకేసారి కలిసి మాట్లాడుకునే సదుపాయం ఆర్కుట్‌లో వుంది. ఒక గ్రూపులా ఏదైనా చర్చించాలన్నా, సరదాగా రచ్చబండ దగ్గర పిచ్చాపాటీ మాట్లాడుకున్నట్లు మాట్లాడుకోవాలన్నా చాలా సులువుగా చేయవచ్చు. చాట్‌ చేయడానికి మొదట ఒక స్నేహితుని ఎంపిక చేసుకున్న తర్వాత, ఆ చాట్‌ విండోలో కింది భాగాన వున్న గ్రూప్‌చాట్‌ అనే బటన్‌పై క్లిక్‌ చేస్తే మరింతమంది స్నేహితులను ఆ చాట్‌లోకి ఆహ్వానించవచ్చు. అయితే గ్రూప్‌ చాటింగ్‌కి ఇతర సదుపాయాలు కొన్నివున్నప్పటికీ ఎక్కువమంది వినియోగదారులున్న ఆర్కుట్‌లో ఈ సౌలభ్యం వుండడం మరింత ఉపయోగకరం. మన దేశానికి వస్తే ఆర్కుట్‌కే ఎక్కువ మంది వినియోగదారులున్నట్లు లెక్కలు చెబుతున్నాయి. అన్ని ప్రాంతీయ భాషల్లోనూ దీనికి వినియోగదారులున్నారు.
ఫేస్‌బుక్‌ :
ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాదాపు అందరు నెటిజన్లు వాడే సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ సర్వీసుల్లో ఫేస్‌బుక్‌దే సింహభాగం. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 350మిలియన్ల యూజర్లు దీనిలో సభ్యులుగా వున్నారంటే దీని విస్తృతిని అంచనా వేయవచ్చు. అంతే కాకుండా 3.5మిలియన్ల ఫొటోలను ఫేస్‌బుక్‌లో అప్‌లోడ్‌చేసి తమ తమ మిత్రులతో పంచు కుంటున్నారు. ఈమధ్య మరింత ఊపందుకున్న ఈ నెట్వర్కింగ్ మొదటి నుంచీ తనదయిన ఓ ప్రత్యేకతను సంపాదించుకుంది. ఇప్పటివరకూ యాహూ లాంటి కొన్ని సంస్థలు దీన్ని కొనుగోలు చేసేందుకు ముందుకొచ్చినా ఇది సంసిద్దతను వ్యక్తం చేయలేదు. మొదట యూనివర్శిటీలలో జనాల మధ్య నెట్వర్కులను సృష్టించుకోవడానికి ఉపయోగపడింది. మొదట్లో ఇందులోకి ప్రవేశించాలంటే యూనివర్సిటీ మెయిల్‌ ఐడీతోగానీ లేదా ఏదైనా కంపెనీ మెయిల్‌ ఐడీతో గానీ మాత్రమే ఇందులో రిజిస్టర్‌ చేసుకోవడం సాధ్యపడేది. ప్రస్తుతం దీన్ని ఓపెన్‌ చేశారు. ఎవరయినా ఇందులో రిజిస్టర్‌ చేసుకోవచ్చు. కాకపోతే ఆయా కంపెనీల, యూనివర్శిటీల నెట్వర్కులలో భాగా కావాలంటే మాత్రం సంబంధిత మెయిల్‌ ఐడీలు వుండాల్సిందే. గత సంవత్సరం యాహూ సంస్థ దీన్ని ఒక బిలియన్‌ డాలర్లకు దీన్ని కొనుగోలు చేసేందుకు సిద్ధపడినా దీన్ని అమ్యేందుకు ఫేస్‌బుక్‌ ఫౌండర్‌ సిద్ధపడలేదు. అంతేకాకుండా భారతీయ భాషల్లో కూడా దీన్నివాడుకునేందుకు వీలు కల్పించారు. ఇప్పటివరకూ ఈ నెట్వర్కింగ్ సర్వీసులో ఆర్కుట్‌దే పైచేయిగా వుంది. ఫేస్‌బుక్‌ భారతీయ భాషల్లో కూడా లభ్యం కావడంతో ఆర్కుట్‌ ఎదుర్కోగలుగుతుందని విశ్లేషకుల అంచనా.
మై స్పేస్‌ :
న్యూస్‌ కార్పొరేషన్‌ సంస్థకు చెందిన ఈ సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ సైట్‌ ఇప్పుడు అతి పెద్దది. ఇందులో మిలియన్ల కొద్ది జనాలు రిజిస్టర్‌ అయివున్నారు. మ్యూజిక్‌, వీడియోలు వంటి తమ అభిరుచులను ఇతరులతో పంచుకోవచ్చు. తమ కోసం ఓ పేజీ సృష్టించుకొని వారివారి విశిష్టతను ప్రపంచానికి చోటుకోవచ్చు, విభిన్న అభిప్రాయాలను, ఆలోచనలను ప్రపంచంతో పంచుకోవచ్చు. ప్రస్తుతం దీని ప్రాముఖ్యత ఎంతగా వుందంటే- అమెరికాలో సెనెటర్లు, రాజకీయనాయకులు, సినీస్టార్లు, ఆటగాళ్ళు దీనిలో అకౌంట్‌ క్రియేట్‌ చేసుకొని వారి వారి ఫ్రెండ్స్‌ లిస్ట్‌ ద్వారా తమ పాపులారిటీని చాటుకుంటున్నారు. రాజకీయ నాయకుల పాపులారిటీకి ఇదికూడా ఒక కొలబద్దగా తయారయ్యింది.అంతేకాకుండా తనకే సొంతంగా ఓ వీడియో ఫీచర్‌ని క్రియేట్‌ చేసుకొని యూజర్లకు వేరే సైట్ల అవసరం లేకుండా చేసుకుంది. తద్వారా ఇతర వీడియో, ఫొటో వెబ్‌సైట్ల ట్రాఫిక్‌ని కూడా కంట్రోల్‌ చేసే స్థాయికి ఇది చేరింది.
ట్విట్టర్‌ :
కేవలం 140 పదాలతోనే సమాచార విప్లవానికి తెరతీసి దూసుకెళుతోంది. హాలీవుడ్‌ స్టార్ల నుండి రాజకీయ నాయకుల వరకూ అనేకమంది ట్విట్టర్‌ వినియోగదారులే. బాలీవుడ్‌ స్టార్స్‌ సైతం ట్విట్టర్‌ వినియోగదారులే. మొన్నమొన్నటివరకూ బాలీవుడ్‌ నటి మల్లికా షెరావత్‌ను ట్విట్టర్‌ క్వీన్‌గా చెప్పేవారు. ప్రస్తుతం ఆ స్థానాన్ని ప్రియాంకచోప్రా 71,026 మంది ఫాలోయర్స్‌తో నెంబర్‌ వన్‌ కిరీటం దక్కించుకుంది. ఇలాంటి సంచలనాలకు వేదికైన ట్విట్టర్‌ పుట్టుక కూడా విచిత్రంగానే మొదలైంది. ఎస్సెమ్మెస్‌ల ఆధారంగా కొత్త సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ బ్లాగ్‌ క్రియేట్‌ చేయాలని జాక్‌ డోర్సీ ఆలోచన ఫలితంగా 2006లో ఇది పుట్టింది. 'టెక్‌ క్రంచ్‌' అనే సంస్థ అంచనా ప్రకారం ప్రస్తుతం దీని మార్కెట్‌ విలువ 1.54బిలియన్‌ డాలర్లు. ''ప్రపంచాన్ని ప్రభావితం చేయగలిగిన వ్యక్తులు మెచ్చిన ఏకైక సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ బ్లాగ్‌ ఇదే' అంటూ ప్రఖ్యాత వాల్‌స్ట్రీట్‌ జర్నల్‌ ట్విట్టర్‌కు కితాబిచ్చింది. సందేశాలను పంపుకోవడంతోపాటు బ్లాగులు, వెబ్‌సైట్లను కొత్త టపా వేసిన ప్రతిసారీ ట్విట్టర్‌లో ప్రకటించొచ్చు. ఈ విధంగా ఇది ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌ ఫీడర్లకి తరుణోపాయంలా పనిచేస్తుంది.
యాహూ :
ఇప్పుడు యాహూ కూడా సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ క్షేత్రంలోకి అడుగుపెట్టనుంది. యాహూకు చెందిన అని సైట్లలో ఇప్పుడు ఫేస్‌బుక్‌, మైస్పేస్‌ లాంటి సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్‌లకు చెందిన ఫీచర్స్‌ లభ్యమవు తున్నాయి. యాహూ వినియోగదారులు ఫేస్‌బుక్‌ను ఉపయోగించకుండా తమ స్నేహితులతో నేరుగా మాట్లాడు కోవచ్చు. ఫేస్‌బుక్‌ త్వరలోనే యాహూ సైట్లోకి రానుంది.
వీటితోపాటు లింక్‌డిన్‌, డిగ్‌ వంటివి అనేకం వున్నాయి. ఇవన్నీ కూడా రకరకాల ఫీచర్లను అందుబాటులోకి తెచ్చాయి, తెస్తున్నాయి. అన్నిటి పరమార్థం ఒక్కటే...ఆన్‌లైన్‌లో మిత్రులతో పిచ్చాపాటి.
ఉపయోగాలు :
ఇంటర్నెట్‌ వల్ల సమకూరే సదుపాయాలన్నింటినీ వినియోగించుకునే విధంగా ఈ సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ సర్వీసులు, బ్లాగ్‌లు పనిచేస్తున్నాయి. ఖండాంతరాలను దర్శించడంతో, రకరకాల వ్యక్తులతో పరిచయాలు పెంచుకోవచ్చు. తమ నెట్‌వర్క్‌ పరిధిని విస్తరించుకోవచ్చు. ఇతరులతో అభిప్రాయాలను, అనుభవాలనూ పంచుకోవచ్చు. తమ వ్యాపార లావాదేవీలను నడపవచ్చు. ఒకరకంగా ఇదో విజ్ఞాన భాండాగారం. ఎక్కడో గ్రామంలోనో, స్కూల్లోనో చదువుకున్న తమ చిన్ననాటి నేస్తాలను కలుసుకోవడం, ఈ బిజీ జీవితంలో కమ్యూనికేషన్‌ గ్యాప్‌ ఏర్పడి కొంతకాలం ఎక్కడున్నామో తెలియని వారిని సైతం కలిపే వారధులుగా ఇవి పనిచేస్తున్నాయి. వారు చదివిన స్కూలు పేరుతోనే ఊరు పేరుతోనో ఓ కమ్యూనిటీ క్రియేట్‌ చేసుకోని తమ అనుభవాలు, జ్ఞాపకాలు అందులో పొందుపర్చడం ద్వారా ఒకరికొకరు దగ్గరకావడం, స్నేహాన్ని పునరుద్ధరించుకోవడంతోపాటు కొత్త మిత్రులను పొందవచ్చు. ప్రస్తుతం ఆన్‌లైన్‌ సంబంధాల వల్ల జీవన బాంధవ్యాలు ముడిపడుతున్నాయి. ఆన్‌లైన్‌ సంబంధాలు కేవలం సరదాకో, సమాచారానికో మాత్రమే కాదు, చదువులోనూ, కెరీర్‌లోనూ ఎదగడానికి, సామాజిక విజ్ఞానం పెంపొందింపచేసుకోవడానికి ఎంతగానో దోహదం చేస్తున్నాయని ఈ నెట్వర్క్‌లలోనే అనేక అభిప్రాయలు వ్యక్తం అవుతున్నాయి.
నష్టాలు :
సాంకేతిక విజ్ఞానం అభివృద్ధి అనేది నాణేనికి రెండువైపు కూడా వుంది. ఎంత సాంకేతికత అభివృద్ధి చెందినా దాని మనం ఉపయోగించుకునే తీరునుబట్టి ఫలితాలు ఆధారపడి వుంటాయి. ఇంటర్నెట్‌ ద్వారా ఎంత మంచి జరగడానికి అవకాశం వుందో... అంతేస్థాయిలో చెడు జరగడానికి కూడా అవకాశం వుంది. స్నేహం పేరుతో పరిచయాలు పెంచుకొని నష్టపోతున్న వారూ వున్నారు. ప్రేమపేరుతో వంచనకు గురవుతున్న సందర్భాలు అనేకం. అందుకే ఎక్కుమంది మారుపేరుతోనో, నిక్‌ నేమ్‌లతోనో ఐడీలను క్రియేట్‌ చేసుకొంటుంటారు. చెడు సంస్కృతి, ఉన్మాదాలవైపు ప్రేరేపించే విధంగాను, అవాస్తవాలకు, అభూత కల్పనలకు ఆకర్షితులై హాని కొనితెచ్చుకుంటున్న సందర్భాలూ కోకొల్లలు. ముఖ్యంగా అశ్లీల సాహిత్యానికీ, వెర్రెక్కించే ఉన్మాద, ఆథ్యాత్మిక సాహిత్యానికీ, ఇతరులకు ఇబ్బంది కలిగించే ఛాటింగ్‌లకూ దూరంగా వుండాలి. పిల్లలు ఇంటర్నెట్‌ వినియోగిస్తున్నట్లయితే.. దేనికోసం ఉపయోగి స్తున్నారో గమనించాల్సిన బాధ్యత కూడా తల్లిదండ్రులపై వుంది. ఎందుకంటే టీనేజర్లను మోసం చేసేవాళ్ళు కూడా వీటిని ఆసరా చేసుకుంటున్నారు. విదేశాలలో అయితే పేరెంటల్‌ కంట్రోల్‌ కోసం సాఫ్ట్‌వేర్‌లకు మంచి గిరాకీ వుండా వుంది. మరో కోణంలో చూస్తే- గంటల కొద్దీ వెబ్‌సైట్ల వీక్షణకు అలవాటుపడినవారు క్యాన్సర్‌కు దగ్గరవుతారని తాజా పరిశోధనల్లో వెల్లడైంది. తరచుగా ఆర్కుట్‌, ఫేస్‌బుక్‌, మైస్పేస్‌ వంటి సోషల్‌ నెట్వర్కింగ్ సైట్లను సందర్శించేవారు ఒక్క క్యాన్సర్‌కే కాకుండా పలురకాల గుండె జబ్బులకు, మానసిక వ్యాధులకు గురవుతారని పరిశోధకులు హెచ్చరిస్తున్నారు. దీనిపై ప్రముఖ మానసిక నిపుణుడు ఎరిక్‌సిగ్మన్‌ మాట్లాడుతూ- 'స్నేహితులను, బంధువులను నేరుగా కలుసుకోకుండా ఇమెయిల్స్‌ ద్వారానో, సోషల్‌ నెట్వర్క్‌ల ద్వారానో, ఛాటింగ్‌ ద్వారానో మాత్రమే సంబంధాలు కలిగివుండడం.. వారి వారి జీవనవిధానంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంద'ంటున్నారు. ఎవరితోనూ కలవకుండా ఒంటరిగా వుండడం వల్ల మానవుల్లో జన్యుమార్పులకు కారణమవుతుందని సిగ్మన్‌ చెపుతున్నారు. రోగనిరోధక శక్తి తగ్గడం, శరీరంలో హార్మోన్ల విడుదలపై కూడా ప్రభావం చూపుతుందని, సోషల్‌ నెట్వర్కులపై ఎక్కువకాలం గడిపేవారి మెదడుపైకూడా ప్రభావం చూపుతుందని సిగ్మన్‌ చెపుతున్నారు.
ఇంటర్నెట్‌ అంటే మంచీ-చెడూ, లాభం-నష్టం కలగలిసిన విజ్ఞాన సర్వస్వం. దీన్ని ఏరకంగా ఉపయోగించుకుంటే ఆ రకమైన ఫలితాలే వస్తాయి. ప్రజా జీవితంలో సాంకేతిక విజ్ఞానం మమేకమైన ప్రస్తుత తరుణంలో ఈ విజ్ఞాన సర్వస్వం అభివృద్ధివైపే పయనించాలని కోరుకుందాం.
- రాజు కె ఎక్స్
